Wygrana sprawa dyscyplinarna funkcjonariusza

Adwokat dr Michał Skwarzyński wygrał sprawę funkcjonariusza (oficera) w postępowaniu dyscyplinarnym.

Wyrok  Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie,
z dnia 5 marca 2024 r. sygn. akt III SA/Lu 757/23

SENTENCJA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Jerzy Drwal Sędziowie: Sędzia WSA Anna Strzelec Sędzia WSA Iwona Tchórzewska (sprawozdawca) Protokolant: Asystent sędziego Katarzyna Sugier po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 marca 2024 r. sprawy ze skargi T. W. na orzeczenie Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Lublinie z dnia […] października 2023 r. nr […] w przedmiocie kary dyscyplinarnej I. uchyla zaskarżone orzeczenie; II. zasądza od Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Lublinie na rzecz T. W. kwotę 497 zł (czterysta dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. 
UZASADNIENIE
Orzeczeniem nr […] z dnia […] 2023 r. Dyrektor Zakładu Karnego utrzymał w mocy orzeczenie nr […] Dyrektora Zakładu Karnego w Z. z dnia 23 sierpnia 2023 r. o ukaraniu kpt. T. W. karą dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby w Służbie Więziennej.Zaskarżone orzeczenie zostało wydane w następującym stanie sprawy.Postanowieniem nr […] z dnia […] 2023 r. Dyrektor Zakładu Karnego w Z. wszczął postępowanie dyscyplinarne wobec kpt. T. W., obwinionego o to, że:1) w trakcie służby pełnionej na stanowisku zastępcy kierownika działu ochrony w Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z. przy ul. […], będąc zobowiązanym do nadzoru nad realizacją sposobu ochrony w OZ ZK Z., nieprawidłowo nadzorował działanie zabezpieczeń techniczno-ochronnych tj. kamery cctv umiejscowionej w przejściu pomiędzy wyjściem z oddziałów I i lI do pola spacerowego, która nie zapewniała podglądu i z której obraz nie był rejestrowany i tym samym naruszył § 60 ust. 1 pkt 3 w zw. z ust. 2 zarządzenia nr 2/23 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 9 stycznia 2023 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, sposobów ochrony i konwojowania skazanych oraz tymczasowo aresztowanych i zadań ochronnych funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej oraz pracowników przywięziennych zakładów pracy, czym wyczerpał dyspozycję art. 230 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2470 z późn. zm.);2) w dniu […] 2023 r., w trakcie służby pełnionej na stanowisku zastępcy kierownika działu ochrony w Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z. przy ul. […], nie wykonał polecenia wydanego w formie ustnej przez zastępcę dyrektora kpt. P. G. w brzmieniu: „aby zabezpieczyć drabinę i nie pozostawić jej bez nadzoru” oraz nie dopełnił obowiązku wynikającego z § 2 instrukcji stanowiącej załącznik nr 1 do zarządzenia nr 21/2021 Dyrektora Zakładu Karnego w Z. z dnia 25 marca 2021 r. w sprawie określenia przedmiotów niedozwolonych, sposobu ich ocechowania, trybu kontroli, wyznaczenia miejsc przechowywania oraz sposobu postępowania z tymi przedmiotami, przez co naruszył dyscyplinę służbową określoną w art. 230 ust. 3 pkt 1 i 4 ustawy o Służbie Więziennej;3) w dniu […] 2023 r., w trakcie służby pełnionej na stanowisku zastępcy kierownika działu ochrony w Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z. przy ul. […], w trakcie zdarzenia w postaci „przygotowanie do ucieczki przez osobę pozbawioną wolności lub usiłowanie jej dokonania z terenu jednostki organizacyjnej” mając na uwadze postępowanie osadzonego naruszające porządek i bezpieczeństwo jednostki oddalił się z miejsca prowadzonej interwencji, czym nie dopełnił obowiązku w zakresie wzajemnego ubezpieczania się funkcjonariuszy i tym samym naruszył § 58 ust. 1 i 2 zarządzenia nr 2/23 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 9 stycznia 2023 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, sposobów ochrony i konwojowania skazanych oraz tymczasowo aresztowanych i zadań ochronnych funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej oraz pracowników przywięziennych zakładów pracy, czym wyczerpał znamiona art. 230 ust. 3 pkt 4 ustawy o Służbie Więziennej.Postanowieniem nr […] z dnia […] 2023 r. Dyrektor Zakładu Karnego w Z. uzupełnił zarzuty wobec kpt T. W., przedstawiając skarżącemu zarzut popełnienia w dniu […] 2022 r. przewinienia dyscyplinarnego polegającego na tym, że pełniąc służbę jako zastępca kierownika działu ochrony Zakładu Karnego w Z. dokonał bez zgody przełożonego zmiany w systemie planowania i ewidencji czasu pracy w rubryce „absencja”, rozkładu służby na dzień […] 2023 r. dotyczącej st. sierż. sztab. K. T.. Zmiana ta polegała na wprowadzeniu do systemu podstawy absencji funkcjonariusza zamiast „nieobecność usprawiedliwiona-płatna”, która to została zatwierdzona przez kierownika jednostki, podstawy absencji „wolne-nadgodziny”, która już nie została przedłożona do akceptacji kierownika jednostki, co skutkowało dokonaniem czynności bez zgody przełożonego. W postanowieniu wskazano, że swoim postępowaniem funkcjonariusz naruszył art. 157 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej w zakresie postępowania zgodnie ze złożonym ślubowaniem określonym w art. 41 ust. 1 tej ustawy, przestrzegania przepisów niniejszej ustawy w zakresie przekroczenia uprawnień oraz przepisów wydanych na jej podstawie, w szczególności przepisu § 7 i 8 Regulaminu nr 1/2010 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 18 października 2010 r. w sprawie zasad etyki zawodowej funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej, czym naruszył dyscyplinę służbową określoną w art. 230 ust. 1, 2 i 3 pkt 4 ustawy o Służbie Więziennej.Po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego zostało wydane orzeczenie nr […] z dnia […] 2023 r. Dyrektora Zakładu Karnego w Z. o uznaniu kpt. T. W. — technika działu ochrony pełniącego obowiązki oddziałowego Zakładu Karnego w Z., za winnego zarzucanych mu czynów, wyczerpujących dyspozycję art. 230 ust. 1, ust. 2 oraz ust. 3 pkt 1, 2 i 4 ustawy o Służbie Więziennej i wymierzeniu obwinionemu na podstawie art. 232 pkt 3 ustawy o Służbie Więziennej kary dyscyplinarnej ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby w Służbie Więziennej.W odwołaniu od powyższego orzeczenia skarżący T. W. wniósł o jego uchylenie w całości i uniewinnienie. Skarżący zarzucił:1) naruszenie art. 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, poprzez niedopuszczenie do udziału w postępowaniu dyscyplinarnym prawnie umocowanego pełnomocnika, nierozpatrzenia skargi w tym zakresie;2) nierozpatrzenie w całości wniosku o wyłączenie przełożonego dyscyplinarnego i wyznaczenie do prowadzenia postępowania dyscyplinarnego dyrektora jednostki penitencjarnej spoza okręgu lubelskiego,3) naruszenie art. 245 ust. 7 ustawy o Służbie Więziennej, poprzez prowadzenie postępowania dyscyplinarnego w czasie procedowania wniosku o wyłączenie przełożonego dyscyplinarnego;4) odmowę udostępnienia obwinionemu materiałów dowodowych w postaci płyt CD zgromadzonych w toku prowadzonego postępowania dyscyplinarnego;5) brak podstaw do stwierdzenia przewinienia dyscyplinarnego, błędną ocenę faktów, mających miejsce w dniu […] 2023 r.,6) naruszenie zasady bezstronności, uczciwości, rzetelności oraz obiektywności postępowania podczas gromadzenia materiałów dowodowych, poprzez odmowę uwzględnienia zgłoszonych wniosków dowodowych,7) prowadzenie czynności zmierzających do wyjaśnienia sprawy w sposób tendencyjny, ukierunkowany na udowodnienie winy obwinionego bez względu na fakty i okoliczności.Orzeczeniem z dnia […] 2023 r. Dyrektor Zakładu Karnego utrzymał w mocy orzeczenie Dyrektora Zakładu Karnego w Z..W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia organ drugiej instancji wskazał, że zgodnie z art. 73a § 1 i 8 k.k.w. zakłady karne mogą być monitorowane przez wewnętrzny system urządzeń rejestrujących obraz lub dźwięk, w tym przez system telewizji przemysłowej. O stosowaniu monitorowania w określonych miejscach decyduje dyrektor zakładu karnego, mając na celu zapewnienie porządku i bezpieczeństwa w zakładzie karnym. Inicjowanie rozwiązań służących zapewnieniu porządku i bezpieczeństwa w Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z. z wykorzystaniem zabezpieczeń techniczno-ochronnych, w tym urządzeń telewizji przemysłowej, stosownie do § 43 pkt 3 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2016 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (zwanego dalej „rozporządzeniem ochronnym”) oraz § 13 ust. 2 i § 60 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 zarządzenia nr 2 /23 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 9 stycznia 2023 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, sposobów ochrony i konwojowania skazanych oraz tymczasowo aresztowanych i zadań ochronnych funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej oraz pracowników przywięziennych zakładów pracy (zwanego dalej „zarządzeniem ochronnym”) należało do zastępcy kierownika działu ochrony Zakładu Karnego w Z.. W Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z. przy wyjściu z oddziałów I i II na plac spacerowy, tj. w ciągu komunikacyjnym dostępnym dla osadzonych poruszających się bez dozoru, umiejscowiona była kamera, która nie zapewniała podglądu, obraz z niej nie był rejestrowany, ponadto nie była ujęta w systemie zabezpieczeń techniczno-ochronnych. Skarżący w okresie od […] 2021 r. do […] 2023 r., pełniąc służbę w Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z. na stanowisku zastępcy kierownika działu ochrony, wiedząc o powyższej sytuacji nie podjął żadnych działań zmierzających do ustalenia potrzeby stosowania w tym miejscu tego zabezpieczenia techniczno-ochronnego. Tym samym obwiniony w niewłaściwy sposób realizował zadanie określone w § 60 ust. 1 pkt 3 zarządzenia ochronnego tj. nadzorowanie realizacji sposobu ochrony Oddziału Zewnętrznego Zakładu Karnego w Z.. Obwiniony błędnie zakładał, że kwestia kamery będącej jednym z zabezpieczeń techniczno-ochronnych w sposobie ochrony Oddziału Zewnętrznego Zakładu Karnego w Z. nie leży w kręgu zainteresowania kierownika działu ochrony, choć z racji posiadanej wiedzy, siedemnastoletniego doświadczenia w zakresie realizacji zadań ochronnych a także zajmowanego od 11 lat stanowiska zastępcy kierownika działu ochrony, powinien mieć świadomość, iż nie wykonuje on swoich obowiązków właściwie.Organ ustalił ponadto, że w dniu […] Zakładu Karnego w Z. miało miejsce zdarzenie polegające na usiłowaniu dokonania ucieczki osadzonego z terenu jednostki, poprzez wejście na dach oddziału mieszkalnego. W celu zapobieżenia ucieczce i sprowadzenia znajdującego się na dachu osadzonego funkcjonariusz działu kwatermistrzowskiego przyniósł drabinę o wysokości powyżej 1,5 m, po której wszedł na dach budynku. O godz. 9:28:20 zastępca dyrektora Zakładu Karnego w Z., wskazując ręką w kierunku stojącej przy ścianie budynku drabiny, zwrócił się twarzą w kierunku zastępcy kierownika działu ochrony kpt. T. W. i ustnie wydał polecenie zabezpieczenia drabiny i niepozostawiania jej bez nadzoru, zwłaszcza że znajdowała się ona w miejscu dostępnym dla osadzonych. Organ wskazał, że powyższa procedura wynika również z § 2 instrukcji w sprawie określenia przedmiotów niedozwolonych, sposobu ich cechowania, trybu kontroli, wyznaczenia miejsc przechowywania oraz sposobu postępowania z tymi przedmiotami, stanowiącej załącznik do zarządzenia nr 21/2021 Dyrektora Zakładu Karnego w Z. z dnia […] 2021 r, w sprawie określenia przedmiotów niedozwolonych sposobu ich cechowania, trybu kontroli, wyznaczenia miejsc przechowywania oraz sposobu postępowania z tymi przedmiotami. Obwiniony opuścił miejsce zdarzenia udając się do budynku administracji w celu realizacji zadań w zakresie wstrzymania ruchu osadzonych i sprawdzenia ich stanu ilościowego. Zastępca dowódcy zmiany realizując swoje obowiązki wynikające z § 63 ust. 3 pkt 9 zarządzenia ochronnego wszedł po drabinie na dach w celu ewentualnego użycia względem znajdującego się na dachu osadzonego posiadanych środków przymusu bezpośredniego (kajdanek) lub nadzorowania użycia siły fizycznej przez znajdującego się w pobliżu jednego funkcjonariusza działu kwatermistrzowskiego. Od godz. 9:28 do godz. 9:32 przystawiona do dachu budynku drabina w miejscu dostępnym dla osadzonych pozostawała bez nadzoru, co ewidentnie stanowiło zagrożenie dla porządku i bezpieczeństwa w jednostce. Zatem obwiniony, niewłaściwie oceniając sytuację i bezpodstawnie zakładając, iż znajdujący się na dachu budynku jeden funkcjonariusz działu kwatermistrzowskiego, nieposiadający na wyposażeniu środków przymusu bezpośredniego, samodzielnie dokona ujęcia i doprowadzenia usiłującego dokonać ucieczki osadzonego, doprowadził do pozostawania bez nadzoru czasie od godz. 9:28 do godz. 9:32 przystawionej do dachu budynku drabiny, w miejscu dostępnym dla osadzonych. Tym samym obwiniony nie wykonał polecenia przełożonego i nie dopełnił obowiązków wynikających z § 2 instrukcji w sprawie określenia przedmiotów niedozwolonych, sposobu ich cechowania, trybu kontroli, wyznaczenia miejsc przechowywania oraz sposobu postępowania z tymi przedmiotami, stanowiącej załącznik do zarządzenia nr 21/2021 Dyrektora Zakładu Karnego w Z. z dnia 25 marca 2021 r. Stwierdzono, że obwiniony nie miał zamiaru pozostawić drabiny bez nadzoru w miejscu dostępnym dla osadzonych. Jednak biorąc pod uwagę jego wiedzę, siedemnastoletnie letnie doświadczenie w zakresie zadań ochronnych, zajmowane stanowisko, znajomość topografii jednostki, dokonując oceny sytuacji w której się znalazł, miał możliwość przewidzieć, iż oddalając się z miejsca zdarzenia spowoduje, że drabina zostanie pozostawiona bez nadzoru.Organ wskazał również, że zgodnie z § 58 ust. 2 zarządzenia ochronnego, funkcjonariusze w postępowaniu z osadzonymi mają obowiązek wzajemnego ubezpieczania się, to jest mają obowiązek zapewniać sobie nawzajem bezpieczeństwo, ochraniać się wzajemnie przed niebezpieczeństwem, bronić. Natomiast w dniu […] 2023 r. o godz. 9:28 obwiniony opuścił miejsce zdarzenia pozostawiając na nim znajdującego się na dachu budynku usiłującego dokonać ucieczki osadzonego, którego zachowanie było całkowicie nieprzewidywalne, znajdującego się na dachu budynku funkcjonariusza działu kwatermistrzowskiego niewyposażonego w żadne środki przymusu bezpośredniego oraz znajdującego się przed budynkiem, posiadającego kajdanki, zastępcę dowódcy zmiany z przystawioną do dachu budynku drabiną w miejscu dostępnym dla innych osadzonych, których zachowania również nie można było przewidzieć. Zdaniem obwinionego, pomimo posiadania przy sobie radiotelefonu, przez który może nawiązać kontakt z funkcjonariuszami pełniącymi służbę na innych posterunkach, opuścił on miejsce zdarzenia i udał się do budynku administracji, aby jako zastępca kierownika działu ochrony kierować i koordynować działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim funkcjonariuszom, pracownikom i osadzonym oraz nie dopuścić do powstania zagrożenia dla bezpieczeństwa jednostki w innym miejscu, ponieważ na stanowisku dowodzenia pozostał funkcjonariusz niedoświadczony, bez odpowiedniego przygotowania. W ocenie organu, opuszczając miejsce zdarzenia, co godziło w porządek i bezpieczeństwo jednostki w sytuacji realnego zagrożenia bezpieczeństwa funkcjonariusza, obwiniony dokonał niewłaściwej oceny sytuacji. Obwiniony bezpodstawnie przypuszczał, że zapewnienie bezpieczeństwa jednostki w innym miejscu, w sytuacji gdy nic nie wskazywało na to, iż jest ono zagrożone, jest dobrem wyższym. W konsekwencji obwiniony nie dopełnił obowiązków służbowych określonych w § 58 ust. 1 i 2 zarządzenia ochronnego. Obwiniony nie miał zamiaru pozostawić funkcjonariuszy bez wsparcia. Jednak biorąc pod uwagę jego wiedzę, doświadczenie, pełnienie od jedenastu lat stanowiska zastępcy kierownika działu ochrony, miał możliwość dokonania właściwej oceny proporcji między zagrożeniem realnym a ewentualnym.Organ wyjaśnił także, że zgodnie z § 60 ust. 1 pkt 2 zarządzenia ochronnego, do zadań kierownika działu ochrony należy opracowanie rozkładu czasu służby. Opracowanie rozkładu służby pionu ochrony w Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z. i przedłożenie go do zatwierdzenia Zastępcy Dyrektora Zakładu Karnego w Z. zgodnie z pkt 23 zakresu czynności z dnia […] 2021 r. należało do skarżącego. Zastępca kierownika działu ochrony przed dniem […] 2023 r. sporządził rozkład służby na dzień […] 2023 r., wpisując w przypadku jednego z funkcjonariuszy podstawę absencji – „nieobecność usprawiedliwiona-płatna”. Tak sporządzony rozkład służby został przedłożony do zatwierdzenia Zastępcy Dyrektora Zakładu Karnego w Z.. W związku z informacją o zmianie sytuacji faktycznej w dniu […] 2023 r. obwiniony dokonał zmiany podstawy absencji funkcjonariusza na „wolne-nadgodziny”. Wbrew obowiązkowi wynikającemu z zakresu czynności, obwiniony nie przedłożył zmienionego rozkładu służby do zatwierdzenia, bezpodstawnie sądząc, iż fakt dokonania zmiany po dniu, na który służby były rozpisane, zwalnia go z tego obowiązku.Zdaniem Dyrektora Zakładu Karnego, organ pierwszej instancji ustalił w pełni stan faktyczny mający znaczenie w sprawie, a postępowanie dyscyplinarne przeprowadzono zgodnie z przepisami ustawy o Służbie Więziennej, z zachowaniem uprawnień obwinionego. Wydając orzeczenie o ukaraniu obwinionego Dyrektor Zakładu Karnego w Z. uwzględnił dyrektywy wynikające z art. 239 ustawy o Służbie Więziennej, wziął pod uwagę okoliczności popełnienia przewinienia, jego skutki oraz dotychczasowy przebieg służby. Z okoliczności łagodzących uwzględniono nieumyślność popełnienia czynu. Przy wymierzeniu kary wzięto pod uwagę przepis art. 238 ust. 2 ustawy o Służbie Więziennej, zgodnie z którym za popełnienie kilku przewinień dyscyplinarnych można wymierzyć tylko jedną karę dyscyplinarną, odpowiednio surowszą mając na uwadze względy wychowawcze lub prewencyjne wymierzonej kary. Dyrektor Zakładu Karnego w Z. uwzględnił wszystkie okoliczności mające wpływ na rodzaj wymierzonej kary i wymierzył karę adekwatną do popełnionych czynów, stanowiących przewinienie dyscyplinarne.Odnosząc się do zarzutów odwołania, organ odwoławczy wskazał, że w postępowaniu dyscyplinarnym obwiniony przedłożył upoważnienie do obrony dla porucznika Służby Więziennej w stanie spoczynku, przedstawiciela Krajowej Sekcji NSZZ „Solidarność”, przewodniczącego Komisji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Funkcjonariuszy i Pracowników Więziennictwa Województwa P.. Jednakże zgodnie z art. 248 ust. 1 pkt 4 ustawy o Służby=ie Więziennej, obwiniony ma prawo do ustanowienia obrońcy, którym może być tylko i wyłącznie adwokat, radca prawny lub wskazany przez obwinionego funkcjonariusz Służby Więziennej, który wyraził zgodę na reprezentowanie obwinionego w toku postępowania dyscyplinarnego. Zdaniem organu, z treści przedłożonego upoważnienia do obrony wprost wynika, że upoważniona przez obwinionego osoba nie spełniała wymogów, o których mowa w art. 248 ust. 1 pkt 4 ustawy o Służbie Więziennej. Stosownie bowiem do art. 26 ust. 1 i art. 46 ustawy o Służbie Więziennej funkcjonariuszem Służby Więziennej jest osoba pełniąca służbę w jednostce organizacyjnej Służby Więziennej, mianowana na stanowisko służbowe.Zdaniem organu odwoławczego także zarzut dotyczący odmowy uwzględnienia wniosku skarżącego o wyłączenie przełożonego dyscyplinarnego – Dyrektora Zakładu Karnego w Z. od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym nie zasługiwał na podzielenie. W odwołaniu nie wskazano, że w odniesieniu do Dyrektora Zakładu Karnego w Z. zachodziły okoliczności, o których mowa w art. 245 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej dotyczące wyłączenia wyższego przełożonego lub przełożonego dyscyplinarnego. Jednocześnie z treści wniosku wprost wynikało, że nie dotyczy on wyłączenia wyższego przełożonego dyscyplinarnego tj. Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Lublinie.Organ odwoławczy wskazał jednocześnie, że w okresie od dnia […] 2023 r., kiedy obwiniony złożył wniosek o wyłączenie przełożonego dyscyplinarnego –od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym, do dnia […] 2023 r., kiedy Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Lublinie odmówił wyłączenia, Dyrektor Zakładu Karnego w Z., nie podejmował żadnych czynności w postępowaniu dyscyplinarnym, co potwierdza obwiniony w odwołaniu. Nie stwierdzono również, aby czynność polegająca na przyjęciu przez rzeczników dyscyplinarnych wyjaśnień od obwinionego została dokonana z naruszeniem art. 246 ust. 4 ustawy o Służbie Więziennej. Obwiniony nie wnioskował o wyłączenie rzeczników dyscyplinarnych od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym W tym zakresie nie dopatrzono się nieprawidłowości.Organ podniósł, że zgodnie z art. 73a § 7 k.k.w., jeżeli utrwalony obraz lub dźwięk jest istotny dla bezpieczeństwa zakładu karnego lub bezpieczeństwa skazanego, dyrektor zakładu karnego podejmuje decyzję o czasie jego przechowywania i sposobie wykorzystania. Stosownie zaś do § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 października 2009 r. w sprawie rodzaju urządzeń i środków technicznych służących do przekazywania, odtwarzania i utrwalania obrazu lub dźwięku z monitoringu w zakładach karnych, dyrektor zakładu karnego udostępnia zapis na pisemny wniosek uprawnionego podmiotu. Obwiniony w postępowaniu dyscyplinarnym nie jest podmiotem uprawnionym do otrzymania zapisu utrwalonego obrazu lub dźwięku. W toku postępowania dyscyplinarnego w dniu […] 2023 r. rzecznicy dyscyplinarni przeprowadzili dowód z przeglądu utrwalonego obrazu z zapisu kamery monitoringu z dnia […] 2023 r. obejmującego fragment miejsca zdarzenia. Na podstawie art. 247 ust. 2 ustawy o Służbie Więziennej z przeprowadzenia dowodu sporządzono protokół. W dniu 30 maja 2023 r. obwiniony wykonał fotokopię protokołu oględzin zapisu z kamery. W opisanej sytuacji nie stwierdzono naruszenia uprawnień obwinionego wynikających z art. 248 ust. 1 pkt 3 ustawy o Służbie Więziennej.Odnosząc się do zarzutu braku podstaw do stwierdzenia przewinienia dyscyplinarnego oraz błędnej oceny okoliczności, które miały miejsce w dniu […] 2023 r., organ odwoławczy podniósł, że w toku prowadzonego postępowania dyscyplinarnego zgodnie z art. 249 ust. 2 oraz art. 251 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej wyjaśniono wszystkie istotne dla sprawy okoliczności a niedające się usunąć wątpliwości rzecznicy dyscyplinarni rozstrzygnęli na korzyść obwinionego.Organ wskazał ponadto, że zgodnie z § 9 ust. 4 i ust. 5 pkt 1, § 13 ust. 2 zarządzenia nr 2/23 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 9 stycznia 2023 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, sposobów ochrony i konwojowania skazanych oraz tymczasowo aresztowanych i zadań ochronnych funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej oraz pracowników przywięziennych zakładów pracy, potrzeby w zakresie wyposażenia jednostki organizacyjnej w zabezpieczenia techniczno-ochronne ustala się w drodze rozpoznania jednostki, którego dokonuje powołana do tego komisja. W uzasadnionych przypadkach kierownik jednostki organizacyjnej może podjąć decyzję o modyfikacji istniejącego sposobu ochrony oraz wprowadzeniu stosownych zmian do instrukcji ochronnej, w tym w zakresie stosowania kamery. Niewątpliwie obwiniony był osobą obowiązaną do inicjowania działań w tym zakresie w Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z..Organ podkreślił również, że wydając polecenie przełożony powinien uwzględnić poziom przygotowania podwładnego oraz okoliczności wydania polecenia. W ocenie organu nie ma podstaw do stwierdzenia, aby wypowiedzenie słów w kierunku twarzy adresata i wzmocnienie ich gestem wskazującym na przystawioną do budynku drabinę, w kontekście oceny poziomu znajomości przez adresata topografii jednostki i przepisów regulujących kwestę przedmiotów niedozwolonych, było niezrozumiałe dla osoby z siedemnastoletnim stażem służby w dziale ochrony, w tym ponad jedenastoletnim doświadczeniem na stanowisku kierowniczym.Organ nie dopatrzył się nieprawidłowości w zakresie odmowy przeprowadzenia wnioskowanych przez skarżącego dowodów:- z przesłuchania w charakterze świadków członków komisji biorących udział w przeglądach stanu zabezpieczeń techniczno-ochronnych Oddziału Zewnętrznego Zakładu Karnego w Z. w okresie od […] 2021 r. do […] 2023 r. i funkcjonariuszy zatwierdzających te protokoły – na okoliczność braku zakwestionowania przez inne osoby prawidłowości funkcjonowania systemu zabiezpieczeń techniczno-ochronnych Oddziału Zewnętrznego Zakładu Karnego w Z.,- z przesłuchania członków zespołu prowadzącego czynności sprawdzające okoliczności i przebieg zdarzenia z dnia […] 2023 r. oraz przesłuchania osoby zatwierdzającej sprawozdanie z tych czynności – na okoliczność ustalenia właściwych procedur postępowania funkcjonariuszy biorących udział w zdarzeniu, z którego wnioski stały się podstawą do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec obwinionego.Organ odwoławczy podzielił stanowisko, że pierwszy ze zgłoszonych wniosków dowodowych nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, natomiast drugi wniosek był niedopuszczalny.
W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skarżący T. W. zarzucił naruszenie:I. art. 253 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 42 ust. 2 i 3, art. 45 ust. 1 i art. 176 ust. 1 Konstytucji oraz art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 z późn. zm., dalej „EKPCz”) w zw. z art. 2 protokołu 7 do EKPCz w zw. per analogiam art. 457 § 1, 2, 3 k.p.k. w zw. z art. 438 k.p.k., w zw. z art. 447 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. w zw. z art. 440 k.p.k. w zw. z art. 249 ust. 1 i 2, art. 254 ust. 1 i art. 256 ust. 4 pkt 3 ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 6, art. 7, art. 8, art. 7a i art. 7b k.p.a. w związku z art. 32 Konstytucji, w zw. z art. 10 § 1, art. 77 § 1 i art. 81 § 1 k.p.a., polegające na nierozpoznaniu zarzutów odwołania lub nienależytym ich rozpoznaniu i „przeniesieniu” uchybień orzeczenia pierwszej instancji na orzeczenie drugiej instancji, więc pozorne rozpoznanie środka odwoławczego, co skutkowało pozbawieniem prawa do dwóch instancji w sprawie, która według polskiej Konstytucji jest sprawą karną sensu largo, więc w istocie pozornego rozpoznania środka odwoławczego;II. art. 245 ust. 1 pkt 1, 3 i 4 oraz ust. 2 w zw. z art. 240 ust. 4d ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 42 ust. 2 i 3, art. 45 ust. 1 i art. 176 ust. 1 Konstytucji oraz art. 6 EKPCz w zw. z art. 2 protokołu 7 do EKPCz w zw. per analogiam art. 439 § 1 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 2 § 1 pkt 2 i § 2 k.p.k. w zw. z art. 40 k.p.k. w zw. z art. 41 k.p.k., w zw. z art. 247 ust. 1, art. 249 ust. 1 i 2, art. 254 ust. 1 i art. 256, ust. 4 pkt. 3 ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 6, art. 7, art. 8, art. 7a oraz art. 7b k.p.a. w związku z art. 32 Konstytucji w zw. z art. 10 § 1, art. 77 § 1 k.p.a. i art. 81 § 1 k.p.a. poprzez:a) rozpoznanie sprawy przez organ pierwszej instancji podlegający wyłączeniu, bowiem:- funkcjonariusz odpowiadał za nowy system monitoringu i niepodłączenie starej kamery, a czyn ten przypisano następnie obwinionemu,- organ był zobowiązany w związku z dyscypliną finansów publicznych prawidłowo wpisać przyczyny nieobecności w pracy K. T., który nie był na głosowaniu w wyborach związkowych w dniu […] 2023 r., w takiej sytuacji Zakład Karny miał obowiązek zmienić ten wpis w ewidencji, a nie zrobiono tego, aby wykreować sztucznie przewinienie wobec obwinionego członka związku, który wiedział, jaki jest stan faktyczny;b) rozpoznanie sprawy przez organ drugiej instancji podlegający wyłączeniu, bowiem ówczesny Zastępca Dyrektora Okręgowego ppłk P. B. sporządził wymienione na k. 3 akt sprawy, ale niedołączone do akt sprawozdanie z dnia […] 2023 r. o zdarzeniu z dnia […] 2023 r. ze wskazaniem, że doszło do naruszenia dyscypliny i deliktu, a potem jako organ drugiej instancji, że rzeczywiście do tego doszło, więc orzekał we własnej sprawie;III. art. 255 ust. 1, 2, 3 w zw. z art. 245 ust. 1 pkt 1, 3 i 4 oraz ust. 2 i art. 240 ust. 4d ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 42 ust. 2 i 3, art. 45 ust. 1 i art. 176 ust. 1 Konstytucji oraz art. 6 EKPCz w zw. z art. 2 protokołu 7 do EKPCz w zw. z art. 6, art. 7, art. 8, art. 7a oraz art. 7b k.p.a. w związku z art. 32 Konstytucji w zw. z art. 10 § 1, art. 77 § 1 i art. 81 § 1 k.p.a., poprzez wadliwy skład komisji do zbadania zaskarżonego orzeczenia, bowiem Dyrektor wskazał 3 osoby, w sytuacji, gdy jedną z nich wskazuje wskazana przez obwinionego zakładowa organizacja związkowa, a tego zaniechano, więc występuje tu per analogiam wadliwy skład sądu – skład nieznany ustawie i naruszenie per analogiam art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. – sąd był nienależycie obsadzony;IV. art. 253 ust. 1 w zw. z art. 248 ust. 1 pkt. 2 w zw. z art. 248 ust. 7 ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 42 ust. 2 i 3, art. 45 ust. 1 i art. 176 ust. 1 Konstytucji oraz art. 6 EKPCz w zw. z art. 2 protokołu 7 do EKPCz w zw. per analogiam art. 2 § 1 pkt. 2 i § 2, art. 410, art. 4, art. 7, art. 6 k.p.k., art. 5 § 2, art. 207, art. 211, art. 193 § 1 i art. 170 § 1 i § 2 k.p.k. w zw. z art. 247 ust. 1, art. 249 ust. 1 i 2 i art. 254 ust. 1 i art. 256 ust. 4 pkt. 3 ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 6, art. 7, art. 8, art. 7a oraz art. 7b k.p.a. w związku z art. 32 Konstytucji w zw. z art. 10 § 1, art. 77 § 1 i art. 81 § 1 k.p.a., poprzez zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego i bezzasadne oddalenie wniosków dowodowych przez organ pierwszej instancji i zaakceptowanie tego stanu rzeczy w orzeczeniu drugiej instancji;V. art. 253 ust. 1 w zw. z art. 248 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 248 ust. 3 ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 42 ust. 2 i 3, art. 45 ust. 1 i art. 176 ust. 1 Konstytucji oraz art. 6 EKPCz w zw. z art. 2 protokołu 7 do EKPCz w zw. per analogiam art. 6 k.p.k. w zw. z art. 247 ust. 1, art. 249 ust. 1 i 2, art. 254 ust. 1 i art. 256, ust. 4 pkt 3 ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 6, art. 7, art. 8, art. 7a oraz art. 7b k.p.a. w związku z art. 32 Konstytucji w zw. z art. 10 § 1, art. 77 § 1, art. 81 § 1 k.p.a., poprzez zaniechanie dopuszczenia do udziału w sprawie obrońcy, który był funkcjonariuszem, więc mógł być obrońcą i ten funkcjonariusz w innych sprawach był dopuszczony jako obrońca;VI. art. 253 ust. 1 w zw. z art. 248 ust. 1 pkt 3 ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 42 ust. 2 i 3, art. 45 ust. 1 i art. 176 ust. 1 Konstytucji oraz art. 6 EKPCz w zw. z art. 2 protokołu 7 do EKPCz w zw. per analogiam art. 156 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 38 § 1 k.k.w. w zw. art. 6 ust. 1 i ust. 3 lit. b, c i d EKPCz w zw. z art. 13 EKPCz w zw. z art. 42 ust. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji, w zw. z art. 247 ust. 1, art. 249 ust. 1 i 2, art. 254 ust. 1, art. 256, ust. 4 pkt 3, art. 251 ust. 1 i art. 248 ust. 2 ustawy o Służbie Więziennej, w zw. z art. 6, art. 7, art. 8, art. 7a i art. 7b k.p.a. w związku z art. 32 Konstytucji w zw. z art. 10 § 1, art. 77 § 1 i art. 81 § 1 k.p.a., poprzez odmowę dostępu do akt, w tym nagrań ze zdarzenia, oraz sprawozdania ze zdarzenia z dnia […] 2023 r. wytworzonego przez ppłk P. B. w postępowaniu dyscyplinarnym, jak i pozostałych nieudostępnionych materiałów;VII. art. 252 ust. 2 pkt 6 ustawy o Służbie Więziennej w zw. z per analogiam art. 433 § 1 i 2, art. 457 § 3, art. 438, art. 447 § 1, art. 457 § 2, art. 424 § 1 pkt 1 i 2, art. 449a § 1, art. 6, art. 440 oraz art. 5 § 2 k.p.k. w zw. z art. 42 ust. 2 i 3 i art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz art. 6 EKPCz w zw. z art. 2 protokołu 7 do EKPCz w zw. z art. 32 i art. 2 Konstytucji w zw. z art. 234 ust. 2 i art. 239 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej w zw. z art. 35 § 2, art. 75 § 1 i 2, art. 77 § 1 i 4, art. 80, art. 8, art. 11 k.p.a., art. 6, art. 7, art. 7a oraz 7b k.p.a. w związku z art. 32 Konstytucji w zw. z art. 10 § 1, art. 77 § 1 i art. 81 § 1 k.p.a., poprzez wadliwe sporządzenie uzasadnienia orzeczenia drugiej instancji i akceptację takiego orzeczenia sporządzanego przez organ pierwszej instancji a także zignorowanie zasadnych pism NSZZ „Solidarność” wskazujących, że żadnych deliktów dyscyplinarnych w tej sprawie nie było, a orzeczono jedną z surowszych kar dyscyplinarnych w zasadzie bez uzasadnienia;VIII. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym przyjęciu, że:- doszło do jakiegokolwiek wydania polecenia i rozkazu przypilnowania drabiny, bowiem z nagrań będzie wynikać, że wydający polecenie wszedł z obwinionym do budynku, więc trudno uznać, żeby nie widział, że nie wykonano rzekomego polecenia pilnowania drabiny;- kamera nie podpięta pod system była pod nadzorem obwinionego, w sytuacji, gdy po zmianie monitoringu to jego przełożeni zdecydowali o jej niepodpinaniu do nowego systemu, a obecnie wykreowano w tym przedmiocie tzw. kozła ofiarnego;- doszło do próby ucieczki, w sytuacji, gdy osadzony tego nie próbował;- doszło do oddalenia się od miejsca zdarzenia, ale oddalili się wszyscy funkcjonariusze, w tym przełożony realizując dalsze czynności, bowiem na miejscu było trzech funkcjonariuszy, a obwiniony odszedł aby zapewnić bezpieczeństwo w całej jednostce;- doszło do nielegalnego wpisu w systemie planowania i ewidencji w postaci elektronicznej dotyczącego K. T. w sytuacji, gdy obwiniony jako członek chroniony NSZZ „Solidarność” wiedział, że K. T. nie był na głosowaniu w wyborach związkowych w dniu […] 2023 r., w takiej sytuacji Zakład Karny miał obowiązek zmienić ten wpis;W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę orzeczeń obu instancji i uniewinnienie obwinionego, ewentualnie o uchylenie obu orzeczeń i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji, ewentualnie o uchylenie orzeczenia drugiej instancji i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi drugiej instancji.Skarżący wniósł również o zobowiązanie organów orzekających w sprawie do dostarczenia:- monitoringów, jakie poddano oględzinom dotyczącym zdarzenia z więźniem na dachu, na okoliczność braku jakiegokolwiek polecenia i powrotu obwinionego wraz z dowódcą do budynku;- protokołu modernizacji monitoringu w Zakładzie Karnym w Z. wraz z protokołem jego odbioru i podpisami funkcjonariuszy biorących udział w tym postępowaniu jako organy;- sprawozdania z dnia […] 2023 r. dotyczącego zdarzenia z więźniem i rzekomych deliktów obwinionego, sporządzonego przez ówczesnego Zastępcę Dyrektora Okręgowego ppłk P. B., który następnie orzekał jako organ drugiej instancji.W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o odrzucenie skargi, ewentualnie o jej oddalenie. Wraz z odpowiedzią na skargę organ przedstawił akta postępowania dyscyplinarnego, w których znajdowały się nagrania z monitoringu dotyczące zdarzenia z dnia […] 2023 r.W pismach procesowych z dnia 17 stycznia 2024 r. oraz z dnia 25 lutego 2024 r. skarżący podtrzymał dotychczasowe stanowisko oraz przedstawił dodatkowe argumenty na jego poparcie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:Skarga zasługiwała na uwzględnienie. W pierwszym rzędzie wskazać należy na niezasadność wniosku organu o odrzucenie skargi z tej przyczyny, że jeden z egzemplarzy skargi nie zawierał podpisu pełnomocnika.Zgodnie z art. 57 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2023 r., poz. 1634 ze zm., dalej: „p.p.s.a.”), skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym. Na mocy art. 46 § 1 pkt 4 p.p.s.a. każde pismo strony powinno zawierać podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. Przepis 47 § 1 p.p.s.a. przewiduje zaś, że do pisma strony należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich stronom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych. Odpisami mogą być uwierzytelnione fotokopie bądź uwierzytelnione wydruki poczty elektronicznej ( art. 47 § 2 p.p.s.a.).W okolicznościach sprawy nie budzi wątpliwości, że w terminie do wniesienia skargi do organu wpłynęły trzy egzemplarze skargi, w dniu 29 listopada 2023 r. jeden niepodpisany egzemplarz oraz w dniu 1 grudnia 2023 r. dwa egzemplarze, z których tylko jeden był podpisany przez pełnomocnika skarżącego.Nietrafne jest jednak przekonanie organu, że dla nadania skardze biegu niezbędne było wezwanie do podpisania pozostałych egzemplarzy skargi, a w przypadku niewykonania tego wezwania – odrzucenie skargi.Skoro bowiem skarżący bez wezwania do usunięcia braku skargi wniesionej w dniu 29 listopada 2023 r., w postaci braku podpisu, złożył podpisany egzemplarz skargi, to brak ten został skutecznie uzupełniony.Jednocześnie wskazać należy, że zgodnie z wyrażanym w orzecznictwie i podzielanym przez Sąd orzekający w sprawie stanowiskiem, brak podpisu na odpisie pisma nie stanowi braku formalnego, który uniemożliwia nadanie pismu biegu (por. np. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 października 2019 r., I OZ 905/19, w którym stwierdzono dopuszczalność załączenia odpisów pisma w formie kserokopii niepoświadczonych za zgodność z oryginałem). Trzeba też wskazać, że zgodnie z art. 54 p.p.s.a. skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. W konsekwencji, w sytuacji gdy w niniejszej sprawie brak uczestników postępowania, którym należałoby doręczać odpisy skargi, nawet niezłożenie odpisu skargi nie mogłoby być potraktowane jako jej brak formalny uniemożliwiający nadanie skardze biegu.Zachodziły zatem podstawy do merytorycznego rozpoznania skargi.
Materialnoprawną podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia w stanowiły przepisy ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (aktualnie Dz. U. z 2023 r. poz. 1683 z późn. zm., dalej powoływanej także jako „ustawa”).Zgodnie z art. 230 ust. 1 i ust. 2 ustawy, funkcjonariusz odpowiada dyscyplinarnie za popełnienie przewinienia dyscyplinarnego polegającego na naruszeniu dyscypliny służbowej lub za czyny sprzeczne ze złożonym ślubowaniem. Naruszenie dyscypliny służbowej stanowi czyn funkcjonariusza popełniony umyślnie lub nieumyślnie polegający na naruszeniu dobrego imienia służby lub na przekroczeniu uprawnień lub niewykonaniu obowiązków wynikających z przepisów prawa lub rozkazów i poleceń wydanych przez przełożonych.Stosownie do ust. 3 wskazanego artykułu, naruszeniem dyscypliny służbowej jest w szczególności: odmowa wykonania albo niewykonanie polecenia lub rozkazu przełożonego lub organu uprawnionego na podstawie ustawy do wydawania poleceń funkcjonariuszom (pkt 1); zaniechanie czynności służbowej albo wykonanie jej w sposób nieprawidłowy (pkt 2) oraz niedopełnienie obowiązków służbowych albo przekroczenie uprawnień określonych w przepisach prawa (pkt 4).Art. 232 ustawy zawiera katalog kar dyscyplinarnych, które mogą zostać nałożone na funkcjonariusza służby więziennej. Są to kary: 1) nagany, 2) ostrzeżenia o niepełnej przydatności na zajmowanym stanowisku służbowym, 3) ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby w Służbie Więziennej, 4) wyznaczenie na niższe stanowisko służbowe, obniżenie stopnia, 5) wyznaczenie na niższe stanowisko służbowe wraz z obniżeniem stopnia, 6) wydalenie ze służby. W rozpoznawanej sprawie skarżący został uznany za winnego przewinień dyscyplinarnych polegających na tym, że:1. w trakcie służby pełnionej na stanowisku zastępcy kierownika działu ochrony w Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z., będąc zobowiązanym do nadzoru nad realizacją sposobu ochrony, nieprawidłowo nadzorował działanie zabezpieczeń techniczno-ochronnych tj. kamery cctv umiejscowionej w przejściu pomiędzy wyjściem z oddziałów I i II do pola spacerowego, która nie zapewniała podglądu i z której obraz nie był rejestrowany;2. w dniu […] 2023 r., w trakcie służby pełnionej na stanowisku zastępcy kierownika działu ochrony w Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z., nie wykonał polecenia wydanego w formie ustnej przez zastępcę dyrektora kpt. P. G. w brzmieniu: „aby zabezpieczyć drabinę i nie pozostawić jej bez nadzoru” oraz nie dopełnił obowiązku wynikającego z § 2 instrukcji stanowiącej załącznik nr […] do zarządzenia nr […] Dyrektora Zakładu Karnego w Z. z dnia 25 marca 2021 r. w sprawie określenia przedmiotów niedozwolonych, sposobu ich ocechowania, trybu kontroli, wyznaczenia miejsc przechowywania oraz sposobu postępowania z tymi przedmiotami;3. w dniu […] 2023 r., w trakcie służby pełnionej na stanowisku zastępcy kierownika działu ochrony w Oddziale Zewnętrznym Zakładu Karnego w Z., w trakcie zdarzenia w postaci „przygotowanie do ucieczki przez osobę pozbawioną wolności lub usiłowanie jej dokonania z terenu jednostki organizacyjnej”, mając na uwadze postępowanie osadzonego naruszające porządek i bezpieczeństwo jednostki oddalił się z miejsca prowadzonej interwencji, czym nie dopełnił obowiązku w zakresie wzajemnego ubezpieczania się funkcjonariuszy;4. w dniu […] 2023 r., pełniąc służbę jako zastępca kierownika działu ochrony Zakładu Karnego w Z. dokonał bez zgody przełożonego zmiany w systemie planowania i ewidencji czasu pracy w rubryce „absencja” rozkładu służby na dzień […] 2023 r. dotyczącej st. sierż. sztab. K. T.. Zmiana ta polegała na wprowadzeniu do systemu podstawy absencji funkcjonariusza zamiast „nieobecność usprawiedliwiona-płatna”, która to została zatwierdzona przez kierownika jednostki, podstawy absencji „wolne-nadgodziny”, która już nie została przedłożona do akceptacji kierownika jednostki, co skutkowało dokonaniem czynności bez zgody przełożonego. Za powyższe przewinienia skarżącemu wymierzono karę dyscyplinarną ostrzeżenia o niepełnej przydatności do Służby Więziennej. W ocenie organu pierwszej instancji popełnione przez skarżącego czyny wyczerpywały dyspozycję art. 230 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt. 1, 2, 4 ustawy. Wymierzona skarżącemu kara ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby w Służbie Więziennej polega na przeprowadzeniu rozmowy, wytknięciu niewłaściwego postępowania i ostrzeżeniu, że za ponowne popełnienie czynu ukarany może zostać wydalony ze służby (art. 234 ust. 1 ustawy).Ocena organu pierwszej instancji wyrażona w orzeczeniu Dyrektora Zakładu Karnego w Z. i jego uzasadnieniu została podtrzymana przez organ drugiej instancji – Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Lublinie.Wskazać natomiast należy na zasadność podniesionego w skardze zarzutu zaistnienia w okolicznościach sprawy podstaw do wyłączenia od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Lublinie – ppłk P. B., który wydał zaskarżone orzeczenie.Jak podniesiono w skardze i co znajduje potwierdzenie w aktach sprawy, podstawę wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec skarżącego stanowiło sprawozdanie z czynności sprawdzających z dnia […] 2023 r. w sprawie zdarzenia w postaci przygotowania do ucieczki przez osobę pozbawioną wolności lub usiłowanie jej dokonania z terenu jednostki organizacyjnej. Do tego sprawozdania i jego ustaleń jednoznacznie odwołuje się bowiem uzasadnienie postanowienia nr […] Dyrektora Zakładu Karnego w Z. z dnia […] 2023 r. o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego (k. 3 akt). Sąd na podstawie art. 106 § 3 p.p.s.a. dopuścił dowód z dokumentu z dnia […] 2023 r., stanowiącego sprawozdanie z czynności wyjaśniających przyczyny powstania, okoliczności oraz skutki zdarzenia w postaci przygotowania do ucieczki przez osobę pozbawioną wolności lub usiłowania jej dokonania z terenu jednostki organizacyjnej w dniu […] 2023 r. Ze sprawozdania tego wynika, że opisane w dokumencie czynności sprawdzające przeprowadził zespół trzech funkcjonariuszy, któremu przewodniczył ppłk P. B. – wówczas zastępca Dyrektora Zakładu Karnego. W sprawozdaniu, podpisanym przez członków zespołu, w tym przez ppłk P. B., przedstawiono nie tylko ustalone przez zespół okoliczności i przebieg zdarzenia z dnia […] 2023 r., ale też stwierdzono uchybienia i nieprawidłowości, ze wskazaniem osób mogących być odpowiedzialnymi za ich powstanie. W tym zakresie opisano między innymi nieprawidłowości, które następnie objęto zarzutami przedstawionymi skarżącemu w postępowaniu dyscyplinarnym. Jednocześnie w sprawozdaniu jako osobę odpowiedzialną za te nieprawidłowości wskazano kpt. T. W..W ocenie Sądu okoliczność udziału ppłk P. B. w zespole przeprowadzającym opisane wyżej czynności sprawdzające i sporządzeniu sprawozdania uzasadnia stwierdzenie istnienia podstaw wyłączenia od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym wszczętym następnie w oparciu o wskazane sprawozdanie. Zagadnienie wyłączenia organu od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym reguluje art. 245 ustawy o Służbie Więziennej, zgodnie z którym wyższy przełożony dyscyplinarny, przełożony dyscyplinarny lub rzecznik dyscyplinarny podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym, jeżeli:1) sprawa dotyczy go bezpośrednio;2) jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym obwinionego lub osoby przez niego pokrzywdzonej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1375, z późn. zm.);3) był świadkiem czynu;4) istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie (ust. 1).Wyższego przełożonego dyscyplinarnego, przełożonego dyscyplinarnego i rzecznika dyscyplinarnego można wyłączyć od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym także z innych uzasadnionych przyczyn (ust. 2).O okolicznościach uzasadniających wyłączenie od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym wyższy przełożony dyscyplinarny, przełożony dyscyplinarny i rzecznik dyscyplinarny zawiadamiają niezwłocznie odpowiednio wyższego przełożonego dyscyplinarnego i przełożonego dyscyplinarnego (ust. 3).Wyłączenie wyższego przełożonego dyscyplinarnego, przełożonego dyscyplinarnego i rzecznika dyscyplinarnego od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym może nastąpić również na wniosek obwinionego lub jego obrońcy, jeżeli został ustanowiony (ust. 4).Przełożony dyscyplinarny wydaje postanowienie o wyłączeniu lub o odmowie wyłączenia rzecznika dyscyplinarnego od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym (ust. 5).Wyższy przełożony dyscyplinarny wydaje postanowienie o wyłączeniu lub o odmowie wyłączenia odpowiednio wyższego przełożonego lub przełożonego dyscyplinarnego od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym (ust. 6).Do dnia wydania postanowienia, o którym mowa w ust. 6, przełożony dyscyplinarny podejmuje czynności niecierpiące zwłoki (ust. 7).Jak wskazuje się w piśmiennictwie, instytucja wyłączenia wyższego przełożonego dyscyplinarnego, przełożonego dyscyplinarnego i rzecznika dyscyplinarnego jest gwarancją obiektywizmu postępowania dyscyplinarnego przez zapewnienie bezstronności organów je prowadzących (F. Radoniewicz [w:] Służba więzienna. Komentarz, red. M. Mazuryk, M. Zoń, Warszawa 2013, art. 245.). Zgodnie bowiem z art. 249 ust. 1 i 2 ustawy o Służbie Więziennej przełożony dyscyplinarny i rzecznik dyscyplinarny są obowiązani badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego. Natomiast obwinionego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym orzeczeniem. Niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść obwinionego. W art. 245 ust. 1 ustawy przewidziano, że wyższy przełożony dyscyplinarny, przełożony dyscyplinarny lub rzecznik dyscyplinarny podlegają wyłączeniu od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym we wskazanych w tym przepisie wypadkach. Użycie sformułowania „podlega wyłączeniu” oznacza, że w przypadku wystąpienia wskazanych w przepisie przesłanek wyłączenie następuje ex lege. Zawarty w treści omawianego przepisu katalog podstaw wyłączenia wyższego przełożonego dyscyplinarnego, przełożonego dyscyplinarnego, rzecznika dyscyplinarnego jest otwarty z uwagi na blankietowe sformułowanie czwartej przesłanki – zaistnienie okoliczności tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności w danej sprawie (ibidem).Jak podniesiono już wyżej, przepisy o wyłączeniu przełożonego dyscyplinarnego mają charakter gwarancyjny, służący temu, aby nie było wątpliwości, że postępowanie dyscyplinarne jest prowadzone w sposób obiektywny, służący ustaleniu stanu faktycznego i ewentualnej winy funkcjonariusza (por. S. Maj, Postępowanie dyscyplinarne w służbach mundurowych, Warszawa 2008, s. 73 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 marca 2018 r., I OSK 2050/17). Przepisy prawa procesowego o wyłączeniu z założenia mają chronić bezstronność i obiektywizm orzekania, zapewniając warunki uczciwego procedowania (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 stycznia 2012 r., II GSK 1461/10).Natomiast w sytuacji, gdy określona osoba bierze udział w czynnościach sprawdzających, formułując określone oceny co do zaistnienia uchybień czy nieprawidłowości i osób odpowiedzialnych, a czynności te stanowią podstawę do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, a następnie ta sama osoba rozpoznaje sprawę jako organ drugiej instancji, to jest oczywiste, że istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności tej osoby w danej sprawie. Zatem zachodzi przesłanka wyłączenia, o której mowa w art. 245 ust. 1 pkt 4 ustawy o Służbie Więziennej.Powyższej oceny nie podważa skutecznie przedstawiona w odpowiedzi na skargę argumentacja organu, że sprawozdanie z dnia […] 2023 r. nie zostało włączone jako dowód do akt postępowania dyscyplinarnego, aby w ten sposób zapewnić obiektywną ocenę dowodów pozyskanych w toku prowadzonego postępowania dyscyplinarnego oraz, że należy je traktować jedynie jak zawiadomienie o możliwości popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, a to, czy faktycznie doszło do jego popełnienia, ustalenie jego sprawców i stopnia zawinienia nastąpiło w toku postępowania dyscyplinarnego, nie zaś w trakcie czynności wyjaśniających. Niewłączenie przez organ sprawozdania w poczet materiału dowodowego nie wyklucza bowiem powstania uzasadnionej wątpliwości co do braku obiektywizmu po stronie wyższego przełożonego dyscyplinarnego, będącego organem odwoławczym, skoro ppłk P. B. zetknął się już wcześniej z istotną częścią materiału dowodowego i jako członek i przewodniczący zespołu sprawdzającego dokonywał ocen co do prawidłowości postępowania skarżącego funkcjonariusza, co znalazło wyraz w sprawozdaniu. Zauważyć należy, że w ramach działań profilaktycznych zapobiegających powstaniu tego typu zdarzenia w przyszłości zespół pod przewodnictwem ppłk P. B. wskazał też, między innymi, wyciągnięcie konsekwencji służbowych wobec funkcjonariuszy odpowiedzialnych za wystąpienie nieprawidłowości i uchybień.W ocenie Sądu postępowanie odwoławcze przeprowadzone w niniejszej sprawie było dotknięte także innym uchybieniem. Zasadny jest podniesiony w skardze zarzut dotyczący składu komisji powołanej przez wyższego przełożonego dyscyplinarnego do zbadania zaskarżonego odwołaniem orzeczenia organu pierwszej instancji.Przepis art. 255 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej przewiduje, że wyższy przełożony dyscyplinarny w terminie 7 dni od dnia wniesienia odwołania może powołać komisję do zbadania zaskarżonego orzeczenia, zwaną dalej „komisją”. W przypadku odwołania od orzeczenia o ukaraniu karą, o której mowa w art. 232 pkt 4-7, powołanie komisji jest obowiązkowe. Komisja składa się z trzech oficerów w służbie stałej, posiadających wiedzę i doświadczenie zawodowe niezbędne dla właściwego wykonywania obowiązków członków komisji, z których dwóch wyznacza wyższy przełożony dyscyplinarny, a jednego wskazana przez obwinionego zakładowa organizacja związkowa (art. 255 ust. 2 ustawy).O wyznaczeniu przedstawiciela związku zawodowego funkcjonariuszy do składu komisji zakładowa organizacja związkowa zawiadamia wyższego przełożonego dyscyplinarnego w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o powołaniu takiej komisji. W przypadku niewyznaczenia przedstawiciela związku zawodowego, trzeciego członka komisji wyznacza wyższy przełożony dyscyplinarny (art. 255 ust. 3 ustawy).Wyższy przełożony dyscyplinarny wyznacza przewodniczącego spośród członków komisji (art. 255 ust. 4 ustawy). Przepisy art. 245 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do członków komisji (art. 255 ust. 5 ustawy).Komisja może wysłuchać rzecznika dyscyplinarnego, obwinionego lub jego obrońcę (art. 255 ust. 6 ustawy o Służbie Więziennej). Komisja może też wystąpić do wyższego przełożonego dyscyplinarnego o uzupełnienie materiału dowodowego w trybie art. 254 ust. 1 (art. 255 ust. 8 ustawy). Z przeprowadzonych czynności komisja sporządza sprawozdanie wraz z wnioskiem dotyczącym sposobu załatwienia odwołania. Komisja przedstawia wyższemu przełożonemu dyscyplinarnemu sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, w terminie 21 dni od dnia jej powołania (art. 256 ust. 1i 2 ustawy).Z przywołanych przepisów wynika, że kompetencje komisji w postępowaniu odwoławczym mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Jednocześnie art. 255 ust. 2 ustawy jednoznacznie wskazuje, że jeden z trzech oficerów w służbie stałej, posiadających wiedzę i doświadczenie zawodowe niezbędne dla właściwego wykonywania obowiązków członków komisji, wyznaczany jest przez wskazaną przez obwinionego zakładową organizacja związkową. Dopiero w przypadku, gdy zakładowa organizacja związkowa nie zawiadomi wyższego przełożonego dyscyplinarnego w terminie 7 dni o wyznaczeniu przedstawiciela związku zawodowego, trzeciego członka komisji wyznacza wyższy przełożony dyscyplinarny.Mając na względzie, że skarżącemu orzeczeniem organu pierwszej instancji wymierzono karę przewidzianą w art. 232 pkt 3 ustawy, powołanie komisji w niniejszej sprawie nie było obligatoryjne. W sytuacji jednak, gdy wyższy przełożony dyscyplinarny zdecydował o potrzebie powołania takiej komisji, dla prawidłowej realizacji uprawnień obwinionego wynikających z powyższych przepisów organ powinien był poinformować o tym skarżącego, umożliwiając mu wskazanie zakładowej organizacji związkowej, która miałaby wyznaczyć przedstawiciela do składu komisji. Następnie organ winien zawiadomić właściwą organizację związkową, która w terminie siedmiu dni od otrzymania zawiadomienia wskazałaby funkcjonariusza mającego wejść w skład komisji. Dopiero w przypadku niewyznaczenia przedstawiciela związku zawodowego funkcjonariuszy, wyższy przełożony dyscyplinarny byłby uprawniony do wyznaczenia trzeciego członka komisji.Natomiast z akt postępowania odwoławczego przeprowadzonego w niniejszej sprawie nie wynika, aby tego rodzaju czynności zostały podjęte przez wyższego przełożonego dyscyplinarnego. Treść odpowiedzi na skargę wskazuje, że okoliczność niepodjęcia tych czynności nie jest kwestionowana przez organ. Mając zaś na względzie fakultatywność powołania komisji w przypadku kary nałożonej na skarżącego, w ocenie Sądu nie można zgodzić się z argumentacją organu, iż okoliczność niewskazania w odwołaniu właściwej zakładowej organizacji związkowej uprawniała wyższego przełożonego dyscyplinarnego do wyznaczenia wszystkich trzeciego członków komisji, bez powiadomienia skarżącego o zamiarze powołania komisji i umożliwienia skarżącemu skorzystania z uprawnienia przewidzianego w art. 255 ust. 2 ustawy.Wyżej stwierdzone wady postępowania odwoławczego w niniejszej sprawie uzasadniały uchylenie zaskarżonego orzeczenia organu drugiej instancji.Ustawa o Służbie Więziennej nie określa, jakie konsekwencje niesie za sobą udział w postępowaniu dyscyplinarnym wyższego przełożonego dyscyplinarnego, przełożonego dyscyplinarnego lub rzecznika dyscyplinarnego, którzy z przyczyn wskazanych w szczególności w art. 245 ust. 1 ustawy powinni zostać wyłączeni. Jak wskazuje się jednak w doktrynie (por. F. Radoniewicz [w:] Służba więzienna. Komentarz, red. M. Mazuryk, M. Zoń, Warszawa 2013, art. 245.) oraz w orzeczeniach wydawanych na tle analogicznych przepisów ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2024 r., poz. 145), w takim przypadku ma miejsce naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania dyscyplinarnego, określone w art. 145 § 1 pkt 1 lit. b w zw. z art. 145 § 2 p.p.s.a. (por. wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 18 maja 2017 r., II SA/Ol 114/17 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 18 lipca 2012 r., II SA/go 415/12). Stanowisko to podziela Sąd orzekający w niniejszej sprawie.Jednocześnie, ze względów omówionych wyżej, w postępowaniu odwoławczym, w którym wydane zostało wydane zaskarżone orzeczenie, miało też miejsce przewidziane w art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Z uwagi na wskazane podstawy uchylenia zaskarżonego orzeczenia Dyrektora Zakładu Karnego, merytoryczna ocena prawidłowości zaskarżonego orzeczenia o wymierzeniu skarżącemu kary ostrzeżenia o niepełnej przydatności do służby w Służbie Więziennej i zasadności podnoszonych w tym zakresie zarzutów skargi jest przedwczesna. Postępowanie odwoławcze winno bowiem zostać powtórzone z zachowaniem zasad wynikających z powołanych wyżej przepisów, w szczególności art. 245 oraz art. 255 ustawy. W związku z tym nie zachodziły też przewidziane w art. 106 § 3 p.p.s.a. podstawy do uwzględnienia wniosku skarżącego o przeprowadzenie w postępowaniu sądowym dowodów z dokumentów w postaci protokołu modernizacji monitoringu w Zakładzie Karnym w Z. wraz z protokołem jego odbioru i podpisami funkcjonariuszy biorących udział w tym postępowaniu.Mając jednak na względzie zarzuty dotyczące odmowy dopuszczenia w postępowaniu dyscyplinarnym w charakterze obrońcy skarżącego porucznika Służby Więziennej w stanie spoczynku R. M. i okoliczność, że zakres umocowania tej osoby jako obrońcy obejmował także postępowanie odwoławcze (k. 12 akt), zasadne było odniesienie się przez Sąd do tej kwestii.W ocenie Sądu zarzuty i argumenty podniesione w tym zakresie przez skarżącego nie są trafne.Na mocy art. 248 ust. 1 pkt 4 ustawy o Służbie Więziennej w toku postępowania dyscyplinarnego obwiniony ma prawo do ustanowienia obrońcy, którym może być adwokat, radca prawny lub wskazany przez obwinionego funkcjonariusz, który wyraził zgodę na reprezentowanie obwinionego w toku postępowania dyscyplinarnego i postępowania odwoławczego.Istotnie, ustawa o Służbie Więziennej nie zawiera definicji funkcjonariusza. Niemniej art. 26 ust. 1 ustawy stanowi, że w jednostkach organizacyjnych pełnią służbę funkcjonariusze oraz mogą być zatrudnieni pracownicy. Zgodnie zaś z art. 46 ust. 1 ustawy mianowania funkcjonariusza na stanowisko służbowe, z wyjątkiem stanowisk, o których mowa w rozdziale 8, dokonuje kierownik jednostki organizacyjnej.Ponadto przepis art. 37 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej przewiduje, że dokumentem potwierdzającym tożsamość funkcjonariusza oraz jego uprawnienia wynikające z przepisów niniejszej ustawy oraz ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy jest legitymacja służbowa. Funkcjonariusz przy wykonywaniu czynności służbowych poza terenem jednostki organizacyjnej jest obowiązany okazać na żądanie legitymację służbową, w sposób umożliwiający odczytanie i zanotowanie danych w niej zawartych (ust. 2). W ust. 3 art. 37 ustawy zawarta została delegacja dla Ministra Sprawiedliwości do określenia, w drodze rozporządzenia, wzoru legitymacji służbowej funkcjonariusza, szczegółowego sposobu posługiwania się nią i dokonywania w niej zmian oraz podmiotów właściwych do jej wydawania, mając na względzie możliwość odczytania przez osobę zainteresowaną danych w niej zawartych. Delegacja ta została zrealizowana przez Ministra Sprawiedliwości, który w dniu 28 października 2010 r. wydał rozporządzenie w sprawie legitymacji służbowej funkcjonariusza Służby Więziennej (Dz. U. z 2020 r., poz. 1974 z późn. zm.). W § 2 ust. 1 tego rozporządzenia przewidziano, że legitymacja służbowa funkcjonariusza zawiera, między innymi, stanowisko służbowe i nazwę jednostki, w której funkcjonariusz na stałe pełni służbę (pkt 7). Zatem funkcjonariuszami są osoby pełniące służbę.Z kolei rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 grudnia 2018 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organu w sprawach zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz uprawnionych członków ich rodzin (Dz. U. z 2018 r., poz. 2445) przewiduje wydanie przez właściwy organ emerytalny legitymacji emeryta lub rencisty. Jak stanowi § 28 rozporządzenia, legitymacja jest dokumentem stwierdzającym posiadanie statusu emeryta lub rencisty policyjnego oraz potwierdzającym uprawnienia przysługujące z tego tytułu. Legitymację wydaje się wraz z decyzją o ustaleniu prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej (§ 30 rozporządzenia). W legitymacji wpisuje się, między innymi, stopień służbowy (§ 31 rozporządzenia). Ponadto na mocy art. 107 ustawy o Służbie Więziennej funkcjonariusz, którego stosunek służbowy ustał, może używać stopnia Służby Więziennej z dodaniem określenia „w stanie spoczynku”.Mając na względzie treść przytoczonych przepisów Sąd doszedł do przekonania, że funkcjonariuszem, który na mocy art. 248 ust. 1 pkt 4 ustawy o Służbie Więziennej może zostać ustanowiony obrońcą przez obwinionego w postępowaniu dyscyplinarnym, nie może być osoba, która po zwolnieniu ze służby w Służbie Więziennej posiada aktualnie status emeryta, o jakim mowa w przepisach ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1280 z późn. zm.) i przepisów wykonawczych. Jak stanowi art. 3 ust. 2 ostatnio powołanej ustawy, funkcjonariusz zwolniony ze służby w Służbie Więziennej, który ma ustalone prawo do emerytury policyjnej, jest emerytem policyjnym. Natomiast w świetle przytoczonych wcześniej przepisów ustawy o służbie więziennej i przepisów wykonawczych do tej ustawy, funkcjonariuszem jest osoba pozostająca w służbie.W ocenie Sądu, nietrafna jest zatem argumentacja skarżącego odwołująca się do treści art. 96 ust. 2 pkt 3 i 4, art. 97 ust. 1 pkt 1 i art. 102 ustawy o Służbie Więziennej, jako mających przemawiać za stanowiskiem skarżącego z tej tylko przyczyny, że przepisy te posługują się określeniem „funkcjonariusz”, jak również argumenty wskazujące na doświadczenie zawodowe ustanowionego przez skarżącego obrońcy.Powyższej oceny nie może też skutecznie podważyć powołana przez skarżącego okoliczność i przedstawione na jej poparcie dokumenty, wskazujące że osoba, która została przez skarżącego upoważniona do działania w charakterze obrońcy, występowała w takim charakterze w innych postępowaniach dyscyplinarnych. Sąd dokonuje bowiem oceny działania organów w niniejszej sprawie.Także treść dołączonych do pisma skarżącego z dnia 25 lutego 2024 r. pism organów Związku Zawodowego NSZZ „Solidarność” nie przemawia za odmienną oceną. Powołany w piśmie skarżącego przepis art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2022 r., poz. 854) przewiduje, że w sprawach indywidualnych dotyczących wykonywania pracy zarobkowej związki zawodowe reprezentują prawa i interesy swoich członków. Przepis ten nie stanowi natomiast podstawy do ustanowienia obrońcy w postępowaniu dyscyplinarnym, co reguluje art. 248 ust. 1 pkt 4 ustawy o Służbie Więziennej. Ostatnio powołany przepis ściśle określa krąg osób, które mogą występować w charakterze obrońcy obwinionego i nie ma podstaw do jego rozszerzającej wykładni.W związku z treścią zarzutów skargi trzeba też wskazać, że na mocy art. 259 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej w zakresie nieuregulowanym w ustawie do postępowania dyscyplinarnego stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania karnego określone w tym artykule, a nie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Tym samym przepisy kodeksu postępowania administracyjnego nie mogły zostać w kontrolowanym postępowaniu naruszone.Z tych wszystkich względów i na podstawie art. 145 § 1 lit. b) i lit. c) p.p.s.a. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie uchylił zaskarżone orzeczenie. Ponownie rozpoznając sprawę organ odwoławczy przeprowadzi postępowanie stosując się do wyżej przedstawionych wskazań.Orzeczenie o kosztach postępowania uzasadniają przepisy art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2023 r. poz. 1964 z późn. zm.). Koszty obejmowały wynagrodzenie będącego adwokatem pełnomocnika skarżącego (480 zł) oraz uiszczoną opłatę od pełnomocnictwa (17 zł).